Στη διάρκεια του Μεσαίωνα ιερείς περιήρχοντο τον κόσμο, προειδοποιώντας για την επερχόμενη Αποκάλυψη, κηρύσσοντας την μετάνοια ως μοναδική διέξοδο. Η εικόνα του σύγχρονου επιστήμονα που προειδοποιεί για επερχόμενους οικο-βιο-λογικούς Αρμαγεδδώνες, προτείνοντας λύσεις one size fits all, οικουμενικής εμβέλειας, δίνει το στίγμα της εποχής που διανύουμε: επανάληψη του Μεσαίωνα ως φάρσας, στο πλαίσιο της οποίας Θρησκεία είναι η Επιστήμη/Τεχνολογία.
Προάγγελος του φαινομένου είναι η επιστημονική φαντασία από αρχών 20ου αιώνα, με τον οπτιμισμό του Ιουλίου Βερν – έκφραση του θετικιστικού πνεύματος της εποχής του – να εκτοπίζεται από τις ζοφερές δυστοπίες του Χ.Τ. Ουέλς : όχι τυχαία, ενώ ο Βερν διαθέτει απλώς μια “δημοσιογραφικού επιπέδου” γνώση των επιστημονικών εξελίξεων, οι περισσότεροι συγγραφείς “σοβαρής” ε.φ. μετά από αυτόν, θα είναι και “τυπικά” επιστήμονες. Ο ίδιος ο Ουέλς ήταν βιολόγος, στους επιστήμονες – συγγραφείς ε.φ. περιλαμβανονται οι ίδιοι οι Κλαρκ, Ασίμοφ.
Σήμερα, η εικόνα του μέλλοντος έχει δραπετεύσει από σελίδες βιβλίων, κόμικς και κινηματογραφικές εικόνες. Το μέλλον είναι διαρκώς “εδώ”. Στον 21ο αι., η δημοσιογραφική ενημέρωση [=προπαγάνδιση ιδεών & τάσεων με γαρνιτούρα “ανθρώπινες ιστορίες”] έχει μόνιμο άρωμα επιστημονικής φαντασίας, όπως και οι διαφημίσες, αξεδιάλυτες από μια ενημέρωση σχεδιασμένη με γνώμονα την προσέλκυσή τους. Αν στις μέρες μας γράφεται ελάχιστη ε.φ. σε σχέση με παλαιότερα, είναι ακριβώς γιατί το “θαυμάσιο” εξαγγέλεται απευθείας από το υπερθέαμα της επιστήμης …μαζί με τις απειλές γύρω από το τι μας περιμένει αν δεν προσχωρήσουμε στην ιδιότυπη λατρεία της.
Με όρους ε.φ. γίνεται η αφήγηση της καθημερινότητας, σε ένα κόσμο που επιταχύνει προς το άγνωστο, με ρυθμούς που ακυρώνουν το παρόν κατ’ αίσθηση. Γιατί το “παρόν” δεν μπορεί να νοηθεί παρά σαν μια “στιγμή”, ανεξαρτήτως διάρκειας, βιούμενη ενιαία με αποχρώσεις που ξεκινούν από, και καταλήγουν σ’ ένα βασικό συναίσθημα. Στο πλαίσιο του ειδησεοδιαφημιστικού πολτού – μοντέλου λειτουργίας του κόσμου, με χαρακτηριστικό τη χαοτική αλληλοεπικάλυψη των “γεγονότων”, το παρόν παραχωρεί τη θέση του σε μια “ιστορία εν τη γενέσει” που δεν γράφεται ποτέ: το μόνο που μπορεί να συναγωνιστεί την ρηχότητα φράσεων όπως “γράφουμε ιστορία”, “αλλάζουμε τον κόσμο για πάντα” κλπ. είναι η συχνότητα με την οποία εκτοξεύονται. Κι εκείνο που απουσιάζει ύποπτα από την εικόνα, είναι η διάθεση της “Επιστήμης” [= ενιαίας οντότητας, στη μεσιανική αφήγηση] να αναλάβει κάποιες ευθύνες για το “πώς φτάσαμε ως εδώ”. Ίσως γιατί, αν το έκανε, θα έπρεπε να μας εξηγθεί γιατί θα πρέπει, σήμερα ειδικά, να της έχουμε τυφλή εμπιστοσύνη.
Αν η οπτική του …Τζιμ Μόρισον για την “σύγχρονη ζωή” ήταν εκείνη ενός “ταξιδιού με αυτοκίνητο” [στο ποίημα του “The Lords” – πηγή έμπνευσης, παρεμπιπτόντως για τους στίχους του “The Passenger”] μπορεί κανείς να παρομοιάσει την σημερινή κατάσταση του πλανήτη με εκείνην του Δίσκου του Νεύτωνα. Η διαδικασία επιτάχυνσης αντικαθιστά χρώματα και αποχρώσεις με ένα εκθαμβωτικά λευκό, όχι γι’ αυτό λιγότερο …μεσαιωνικό, σκοτάδι.
6
Το κείμενό σου είναι υπερβολικά εύστοχο και περιεκτικό για να είμαι σε θέση να συμπληρώσω anything αξιόλογο, επισημαίνω μόνο το γεγονός ότι και στο “μεσαίωνα” ο κόσμος κρατιόταν στη θέση που του άρμοζε με το τέχνασμα της αόρατης απειλής (του σατανά, της οργής του θεού, της αιώνιας τιμωρίας κλπ) την πραγματική φύση της οποίας μόνο λίγοι και ειδήμονες γνώριζαν πραγματικά και συζητούσαν μεταξύ τους στο ψαρωτικό ιδίωμα που μόνοι αυτοί καταλάβαιναν. Για να πεις ένα όμως ένα πιστευτό ψέμα, πρέπει πρώτα να το πιστεύεις κι ο ίδιος, πράγμα που εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την απίστευτη ξεροκεφαλιά του σημερινού επιστήμονα. Στην τυφλή του αυτοπεποίθηση συμβάλλει επίσης η παντελής εκ μέρους του άγνοια της ιστορικής εξέλιξης του κλάδου του και ακολούθως των σκοπιμοτήτων και της τυχαιότητας που έχουν τσιμεντωθεί στα θεμέλια του επιστημονικού οικοδομήματος, whatever that is. Η εκπαίδευσή του, περισσότερο από κάθε άλλο επαγγελματικό τομέα, εκ των πραγμάτων στηρίζεται στην παπαγαλία και στο «πίστευε και μη ερεύνα» and it shows. Χωρίς τις πλάτες της τεχνολογίας η «επιστήμη» θα είχε την ίδια βαρύτητα με τη θεολογία, πράγμα που δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα σε κλάδους μηδενικής πρακτικής αλλά μεγάλης συμβολικής αξίας όπως η κοσμολογία. Η τεχνολογία όμως είναι μόνο ένα 10% θεωρία και αντιστρόφως 90% χειροπρακτική. Αν δεν ήταν έτσι, τα πειράματα θα ήταν περιττά και θα μπορούσε κανείς να κατασκευάσει με τη μία ένα πύραυλο ή ένα κινητό στηριζόμενος καθαρά σε «νόμους της φύσης» χωρίς προηγούμενες δοκιμές. Ο τεχνικός οιασδήποτε βαθμίδας δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο επιστήμονας από τον γεωργό ή το φούρναρη, με τη σημαντική διαφορά ότι του λείπει η αντίστοιχη μετριοφροσύνη. Παρεμπιπτόντως ο δυσφημισμένος μεσαίωνας ήταν ως επί το πλείστον μια ειρηνική και ανέμελη εποχή σε σχέση τουλάχιστον με το σημερινό τρελοκομείο. Κατά τάλλα είναι πραγματικά εξωφρενική η μυωπική αδιαφορία με την οποία οι “ειδικοί” οδηγούν σταθερά την ανθρωπότητα στον όλεθρο, μόνο και μόνο γιατί το συγκεκριμένο ζήτημα δεν άπτεται της ειδικότητάς τους.
Thanks! Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πιστεύουν, αν όχι 100% αυτά που λένε [κρατούν πάντα μια πισινή, “διδάσκοντάς μας” εκτός των άλλων και τη μετριοπάθεια] πάντως ότι είναι οι μόνοι που δικαιούνται να έχουν άποψη. Και ασφαλώς είναι και μόνοι που επιτρέπεται [ = πληρώνονται για ] να έχουν, ακόμα κι όταν αυτή αντιστρατεύεται την κοινή λογική. Αυτό μόνο ασυνήθιστο δεν είναι, εκείνο όμως που γίνεται όλο και πιο ασυνήθιστο είναι η επισήμανσή του, από μια “μάζα” που επαφίεται όλο και βλακωδέστερα στην ειδημοσυύνη τους. Γιατι τα role models της είναι οι “δημοσιογράφοι” και το πρότυπο του δημόσιου διαλόγου είναι αυτός που διεξάγεται στην τηλεόραση.
Απορίας άξιον είναι [λέμε τώρα] το θράσος με το οποίο τα social media, αφού ξεκίνησαν εν δημοκρατικαίς χορδαίς και τυμπανοις, “απελευθερώνοντας” τις δημιουργικές & εκφραστικές μας δυνατότητες, έφτασαν τώρα να βγάζουν φιρμάνια όπως “το να κριτικάρεις τα μέτρα για το ιό ανίτκειται στις αρχές της κοινότητας του Facebook”. Αφού πρώτα μετέτρεψαν την επικοινωνία σε κάτι τελείως διαμεσολαβημένο και ελεγχόμενο από αυτούς, δείχνουν τώρα το αηδιαστικό τους πρόσωπο. Κι εμείς που το είχαμε καταλάβει απ’ την αρχή …τι κερδίσαμε; Κι εμείς εδώ μέσα εγκλωβισμένοι είμαστε.
Σε πρακτικό επίπεδο με ανησυχεί πάντως η ξιπασιά με την οποία η κυβέρνηση, ακολουθώντας πάντα τις υποδείξεις των ειδικών, δηλώνει πρόθυμη να συνεχίσει επ’ αόριστον την τακτική του lockdown στηριζόμενη σε μια “επιτυχία” που, στο βαθμό που υφίσταται, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην τύχη. Είναι κατανοητή βεβαίως η αδιαφορία της για την μοίρα μιας εξαρτημένης και εικονικής οικονομίας όπως η ελληνική, όπως και η αδιαφορία των ειδημόνων της υγείας για ταπεινά ζητήματα που δεν εμπίπτουν στην ειδικότητά τους, αλλά πρέπει κάποια στιγμή να κάνουμε και τη δουλειά μας. Κατά τάλλα υπενθυμίζω ότι παρόλο που η επιδημία βρίσκεται πλέον σε ύφεση για τους γνωστούς εποχιακούς λόγους, τα θύματά της σε παγκόσμιο επίπεδο δεν έχουν φτάσει ακόμα ούτε τα μισά της κοινής γρίπης, ενώ οι θάνατοι στη χώρα μας, ακόμα και τραβηγμένοι από τα μαλλιά (μιλάμε τώρα για εγκεφαλικά, εμφράγματα και καρκίνους λόγω κορωνοϊού) ίσα που τα έχουν ισοφαρίσει. Α, μην ξεχάσω και την δραματική αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών που ανακοίνωσε ο you know WHO. Είμαι περίεργος να δω τι μέτρα θα πάρουν, όταν μετά τους νεκρούς της γρίπης ανακαλύψουν ξαφνικά τις εκατόμβες θυμάτων της κλιματικής αλλαγής..
Είναι δεδομένο ότι αυτά τα δυο, “κλιματική αλλαγή και πανδημία” ειναι συσκευασμένα σε κοινό πακέτο, με το δεύτερο ως …αδιαμφισβήτητη συνέπεια του πρώτου. Οι προειδοποιήσεις του μογγολακίου έπεσαν στο κενό. Οι μόνοι που ασχολήθηκαν μ’ αυτήν, τη χρονιά που πέρασε, ήταν οι δημοσιογράφοι και κάτι παιδάκια βαλτά απ’ τους γονείς τους. Αν υπήρχε αληθινή “λαϊκή ανταπόκριση”, οι Μπιρσίμ και οι Ρίφενσταλ αυτού του κόσμου θα την είχαν μετατρέψει σε τσουνάμι που θα είχε κατακλύσει τα πάντα. Αφού αρχίζω να σκέφτομαι ότι ένα σκέλος τουλάχιστον του σχεδίου πίσω από τον Coronavirus αφορά αυτό: μια και οι πάντες έγραψαν οπως πάντα εκεί που πρέπει τις εσχατολογίες του climate change, οι οποίες ακόμα και με την αφήγηση του “όντος” μιλούν για 12 χρονια μετά [ζήσε Μάη μου] ας τους δώσουμε κάτι απτό, μια άμεση απειλή, μια πανδημια, and see what happens. Δεν μπορεί να σου έχουν διαφύγει διάφορα τσουτσέκια που λένε κκαι ξαναλένε “πόσο πιο καθαρος είναι ο ουρανός μετά τα μέτρα, πάνω από τη Wuhan και το Μιλάνο…” A new New Green Deal is on the way…
Η αλήθεια είναι ότι άρχισαν τελευταία να τα μαζεύουν όπως όπως και κάποιοι επιστήμονες, άπαξ και κατάλαβαν ότι δεν πρόκειται να δουν με τα μάτια τους τη γη να μετατρέπεται σε ψησταριά. Είναι λέει ο ήλιος που περνάει μια φάση ψύξης και ανταγωνίζεται την ανθρωπίνως προκαλούμενη υπερθέρμανση, αλλά δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, γιατί αυτό θα είναι προσωρινό, αν και δεν ξέρουμε για πόσο κλπ.