Ο Edgar Varese [1883-1965] ήταν το ίνδαλμα του Frank Zappa, ο καλλιτέχνης στον οποίο, κλείνοντας τα 15, είχε κάνει ένα υπεραστικό τηλεφώνημα – “δώρο γενεθλίων” από τη μητέρα του.
Οι ελάχιστες σχετικά συνθέσεις του EV που διασώζονται [άλλες έμειναν ημιτελείς, άλλες χάθηκαν, άλλες καταστράφηκαν από τον ίδιο], φανερώνουν ένα πνεύμα εντυπωσιακά έξω από εκείνο των συνθετών της εποχής του. Αν χρησιμοποιώ τον όρο “έξω” αντί για το “μπροστά”, ο λόγος είναι ότι οι ιδέες του “πατέρα της ηλεκτρονικής μουσκής” γύρω από την πρωτοκαθεδρία του ήχου, επρόκειτο να επηρεάσουν μια νεώτερη γενιά επιγόνων του, οι περισσότεροι από τους οποίους [όχι …απαραίτητα με δική του ευθύνη] δεν κατάφεραν να καθιερώσουν μια σχέση με ένα ευρύτερο ακροατήριο.
Το κατά πόσο η “πρωτοποριακή” προσέγγιση στο μουσικό φαινόμενο μπορεί να αποτελέσει κριτήριο αξιολόγησης ταλέντου, είναι θέμα συζήτησης η οποία δεν είναι της παρούσης [το αυτό και για την φετιχιστική αγαλλίαση με την οποία εκφέρεται η λέξη “πρωτοπορία” και άλλες παρεμφερείς της]. Μου αρκεί το ότι η ακρόαση κάποιων απ’ τα έργα του Edgar Varese με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Όπως αυτών των δυο : το Tuning Up, δημιουργία του 1947 και εξαφανισμένη έκτοτε, ανακατασκευάσθηκε από τον μαθητή και φίλο του EV Chu Wen-chung τη χρονιά κυκλοφορίας του άλμπουμ του Riccardo Chailly που κρατάω στα χέρια μου. Tο Un Grand Sommeil Noir [05:02] σύνθεση του 1906, από τα έργα του EV προ μετοίκησης στην Αμερική, αποτελεί μελοποίηση ποιήματος του Βερλέν. Η αρχική του μορφή είναι για φωνή και πιάνο, το ακούμε εδώ στην ορχηστρική βερσιόν.

Edgar Varese [1883-1965] was Frank Zappa’ s idol, the artist to whom, turning 15, he had made a long-distance phone call – a “birthday present” from his mother. The relatively few surviving compositions [some remained unfinished, some were lost, others were destroyed by him], reveal a spirit strikingly outside that of the composers of his time. If I use the term “outside” instead of “forward”, the reason is that the ideas of the “father of electronic music” about the primacy of the sound, were to influence a younger generation of his descendants, most of whom [not … necessarily due to his fault] failed to establish a relationship with a wider audience.
Whether the “avant-garde” approach to the musical phenomenon can be a criterion for evaluating talent is a matter of debate not of the present [the same for the fetishistic jubilation with which the word “avant-garde” and its like are expressed].
To me the pleasure that some of Edgar Varese’s works give me is more than enough.
Like these two: Tuning Up, created in 1947 and extinct ever since, was reconstructed by EV student and friend Chu Wen-chung in the year Riccardo Chailly’s album that I hold in my hands came out. Un Grand Sommeil Noir [05:02] written in 1906, one of EV’s works before moving to America, is based on a poem by Verlaine. Its original form is for voice and piano, we hear it here in the orchestral version.