“Ο Μπραμς, ως μουσική προσωπικότητα, μου είναι αντιπαθής — απλώς δεν τον αντέχω. Όσο κι αν προσπαθεί, η ενστικτώδης αντίδραση σ’ αυτό που ακούω είναι ψυχρά αδιάφορη”. – Απόσπασμα επιστολής του Τσαϊκόφσκι. Θα έλεγε κανείς ότι η αμεσότητα του λόγου του Ρώσου συνθέτη αφορούσε κάποια θεατρική υπερβολή, λόγω του απευθυντικού του ύφους. Ωστόσο ο Πιοτρ Ίλιτς ήταν ακόμα γλαφυρότερος, εμπιστευόμενος σκέψεις στο προσωπικό του ημερολόγιο [1886] :
“Έπαιζα μόλις προηγουμένως τη μουσική αυτού του αχρείου [σ.σ. του Μπραμς!] …τι ατάλαντος μπάσταρδος!”
Ομολογουμένως και ο Γερμανός συνθέτης δεν φαίνεται να εκτιμούσε ιδιαίτερα τη μουσική του ανθρώπου με τον οποίο μοιράζεται την ίδια ημερομηνία γεννήσεως [7 Μαΐου – 1833 ο ΓΜ, 7 χρόνια αργότερα ο ΠΙΤ]. Στη διάρκεια των προβών της 5ης Συμφωνίας του Ρώσου, είχε αποκοιμηθεί.
Ας επιστρέψουμε στο ημερολόγιο του Τσαϊκόφσκι :
“Με εξοργίζει να ακούω ότι είναι …ιδιοφυία αυτή η αλαζονική μετριότητα.
Ο Μπραμς είναι ο πιο διάσημος συνθέτης της εποχής, εγώ είμαι ο κανένας. Κι όμως, χωρίς ψευτοσεμνότητες, θεωρώ τον εαυτό μου πολύ ανώτερό του. Θα ήθελα να τον κοιτάξω στα μάτια και να του πω : Κύριε Μπραμς, σας θεωρώ ένα εξαιρετικά ατάλαντο άτομο, γεμάτο επιτήδευση και χωρίς ίχνος αληθινής έμπνευσης. Σας αξιολογώ πολύ χαμηλά στη βαθμολογική κλίμακα …κυριολεκτικά σας περιφρονώ”.
Ποιος είπε ότι η μουσική ιδιοφυία [δεδομένη, από απόσταση …μεγάλης ασφαλείας και για τους δύο] συμβαδίζει υποχρεωτικά με οξυδέρκεια, ή και ηθική ακεραιότητα;
Μετά από αυτά, θα εκπλησσόταν κάποιος μαθαίνοντας πώς τα πήγαν οι δυο άνδρες, την πρώτη φορά που συναντήθηκαν, στο πλαίσιο ενός δείπνου : μια χαρά.
Ο Τσαϊκόφσκι, περιώνυμος για την κομψότητά του, είχε εκτιμήσει τους απέριττους τρόπους του Μπραμς, τις γαστριμαργικές συνήθειες και, κυρίως, τις [αντίστοιχες των δικών του] αλκοολικές επιδόσεις… Θα συναντιόνταν ακόμα μια φορά, υπό τις ίδιες συνθήκες ευωχίας.

Εμείς ακούμε ένα podcast με μουσική των δυο γιγάντων του 19ου αιώνα.

“I dislike Brahms as a musical personality — I just can’t stand him. Try as he might, the instinctive reaction to what I hear is coldly indifferent.” – Excerpt from a letter written by Tchaikovsky. One could say that the immediacy of the Russian composer’s tongue was a theatrical exaggeration. However, Pyotr Ilych was even more eloquent, trusting thoughts in his personal diary [1886]:”I was just playing the music of this scoundrel [Brahms!] … What a talentless bastard!”
The German composer didn’t seem to appreciate the music of the man with whom he shares the same date of birth either [JB 7 May – 1833 , PIT 7 years later]. During the rehearsals of the Russian’s 5th Symphony, he ‘d fallen asleep.
Let’s return to Tchaikovsky’s diary:”It infuriates me to hear that this arrogant mediocrity is …a genius. Brahms is the most famous composer of the time, I am a nobody. And yet, without false obscenities, I consider myself far superior to him. I would like to look him in the eye and say : Mr Brahms, I consider you an extremely non- talented person, full of sophistication but without a hint of true inspiration. I rate you very low on the rating scale … I literally despise you.”
Who said that musical genius necessarily go hand in hand with discernment, or even moral integrity?
After all this, one would be surprised to learn how the two men got along the first time they met over dinner: excellently.
Tchaikovsky, famous for his elegance, had appreciated Brahms’s chaste manners, culinary habits and, above all, his drinking skills [equal to his own].
… They ‘d meet once more, again under similarly euphoric circumstances.

As for us, we hear a podcast of music by the two 19th century giants.

0:00 TCHAIKOVSKY: String Sextet In D, Op. 70, “Souvenir De Florence” – 1. Allegro Con Spirito. KYOKO TAKEZAWA, BENNY KIM, LAWRENCE DUTTON, PAUL NEUBAUER, DAVID FINKEL, ANDRES DIAZ
10:52 TCHAIKOVSKY: Symphony No. 4 in F minor, Op. 36, II. Andantino in modo di canzona. BERNARD HAITINK, ROYAL CONCERTGEBOUW ORCHESTRA
20:18 BRAHMS: Piano Concerto #2 In B Flat, Op. 83 – 2. Allegro Appassionato. ANDRE WATTS, LEONARD BERNSTEIN, NEW YORK PHILHARMONIC
29:27 BRAHMS: Academic Festival Overture, Op. 80, CLAUDIO ABBADO, BERLINER PHILHARMONIKER