O Elon Musk, άνθρωπος που καλλιεργεί ένα κοινωνικά ευαίσθητο προφίλ, χωρίς να διαρρηγνύει τις σχέσεις του με το Θηρίο, έχει προειδοποιήσει για τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν τα ρομπότ για το μέλλον της εργασίας : “Υπάρχουν ελάχιστες ανθρώπινες δραστηριότητες που αυτά δεν [θα] μπορούν να κάνουν καλύτερα. Ποιο είναι το επόμενο βήμα; μια οικουμενική έκρηξη ανεργίας”.
“Ωστόσο”, καθησυχάζει, “ο κίνδυνος δεν αφορά στην επιβίωση όλων αυτών των ανθρώπων – αυτή χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας, θα είναι για όλους …πρωτόγνωρα εύκολη. Εκεί που επικεντρώνεται το πρόβλημα είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις σε ανθρώπους για τους οποίους το να έχουν μια εργασία, το να αισθάνονται κοινωνικά χρήσιμοι, δίνει νόημα στη ζωή τους”.
Κάπου εδώ υπεισέρχεται το νέο …πιλοτικό πρόγραμμα, βλ. επιστημονικό / κοινωνικό πείραμα της γερμανικής κυβέρνησης. Αντιγράφω από το in.gr [το “ειδησεογραφικό” site – πρωταθλητή της λίστας Πέτσα]

Πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση, 122 επελέγησαν. Από την 1η Ιουνίου οι συμμετέχοντες μπορούν να λαμβάνουν 1200 ευρώ κάθε μήνα για τρία χρόνια. Δεν πρόκειται για νέο νόμο, αλλά για ένα πιλοτικό πρόγραμμα, που στόχο έχει τη διερεύνηση της επίδρασης ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος στα άτομα που το λαμβάνουν.
Όπως εξηγεί ο Γιούργκεν Σουπ, επικεφαλής της πρωτοποριακής έρευνας από το Γερμανικό Ινστιτούτο Oικονομικών Ερευνών: «Ερευνούμε, για την ώρα σε πρώτη φάση, τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα ενός εισοδήματος άνευ όρων. Διαθέτουν μια οικονομική ασφάλεια για δύο χρόνια ύψους 1.200 ευρώ. Τι θα κάνουν με αυτά τα χρήματα; Θα τα ξοδέψουν ή θα βάλουν κάτι στην άκρη γιατί στη ζωή πάντα μπορεί κάτι να συμβεί και πρέπει να έχουν μια οικονομική κάλυψη;»
Καμία προϋπόθεση, καμία υποχρέωση
Οι συμμετέχοντες δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα για την προσωπική και οικονομική τους κατάσταση και επιτρέπεται να εργάζονται όσο θέλουν κατά τη διάρκεια του πειράματος. Μοναδική τους υποχρέωση είναι «να συμπληρώσουν ονλάιν επτά ερωτηματολόγια κατά τη διάρκεια των τριών ετών της έρευνας» όπως αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος. Τα χρήματα προέρχονται από 150.000 ιδιώτες δωρητές και δεν φορολογούνται.
Η όλη ιδέα ξεκίνησε από το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Το βασικό εισόδημά μου» με έδρα στο Βερολίνο. Τα μέλη του είναι πεπεισμένα ότι ένα τέτοιο βασικό εισόδημα σε όλους τους πολίτες θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα προβλήματα της σύγχρονης ζωής. Ο Γιούργκεν Σουπ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ίσως θα είχα περισσότερο θάρρος να πάρω κάποιες αποφάσεις, να γίνω ελεύθερος επαγγελματίας, να αλλάξω επάγγελμα ή να αποκτήσω νέες δεξιότητες.»
Ρεαλιστική προσπάθεια ή ουτοπία;
Η συζήτηση για ένα βασικό εισόδημα για όλους είναι παλιά και έχει λάβει, όπως αναμενόταν, έντονο ιδεολογικό χαρακτήρα. Οι πολέμιοι της ιδέας ενός βασικού εισοδήματος θεωρούν ότι πρόκειται για μια «ουτοπία» ή κάνουν λόγο για «αριστερές φαντασιώσεις». Πάντως και ο Μίχαελ Μπομάιερ από το σωματείο «το βασικό εισόδημά μου» παραδέχεται ότι τα αποτελέσματα του πειράματος παραμένουν ανοιχτά και ακόμη ασαφή. «Είμαι κάπως ανήσυχος γιατί φυσικά από αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα μπορεί να προκύψει ότι το βασικό εισόδημα δεν έχει τελικά την επιτυχία, που εμείς στην έρευνά μας θεωρούμε ότι μπορεί να έχει» αναφέρει ο Μπρόμαιερ χαρακτηριστικά.
Όπως συμπληρώνει και ο επικεφαλής του πειράματος Γιούργκεν Σουπ σίγουρα με ένα τέτοιο πείραμα δεν λύνονται όλα τα προβλήματα. Αλλά βοηθά στο να δοθούν κάποιες απαντήσεις σχετικά με το τι κάνουν οι άνθρωποι με τα χρήματα που διαθέτουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχο πείραμα έχει διεξαχθεί και στη Φιλανδία, με τα συμπεράσματά του όμως να παραμένουν διφορούμενα. Αντίστοιχη έρευνα, χρηματοδοτούμενη μάλιστα με δημόσιο χρήμα, διεξήχθη και στον Καναδά, διακόπηκε όμως γρήγορα για πολιτικούς λόγους. Στη Γερμανία μέχρι στιγμής κανένα μεγάλο κόμμα δεν στηρίζει την ιδέα ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος.

Χαρακτηριστικό της εποχής και αδιάψευστος δείκτης του ότι κάτι έχει πάει …τελείως στραβά εδώ, είναι η ανάγκη επίκλησης των αυτονόητων. Το θέμα μας δεν αποτελεί εξαίρεση :
Υπό ποια έννοια θα εκπονείτο ένα τέτοιο πείραμα, αν όχι ως προάγγελος μεταρρυθμίσεων που θα αφορούν, όχι σε δείγματα αλλά στο σύνολο του πληθυσμού;
Τα περί αριστερών φαντασιώσεων είναι για να περνάει η ώρα, δεδομένου του ότι …τις μοιράζεται ο σκληρός πυρήνας της ελίτ του κορπορατικού συστήματος. Τα περί “βασικού εισοδήματος” άλλωστε [το όνομα του …μη κερδοσκοποικού σωματείου που ξεκίνησε την έρευνα] αποτελούν βασικό πυλώνα της θεωρίας του κυρίου Schwab.
Η περιέργεια των “επιστημόνων” επικεντρώνεται, αφενός, στο τι θα κάνουν οι ευεργετημένοι με τα λεφτά. Θα τα ξοδέψουν; θα τα βάλουν στην άκρη “γιατί στη ζωή πάντα κάτι μπορεί να συμβεί και πρέπει να έχουν οικονομική κάλυψη”; [πόντος…]. Αφετέρου, [επικεντρώνεται] στις επιλογές από πλευράς απασχόλησης : θα μπορούν [να κάθονται, υποθέτω, αλλά και ] να εργάζονται όσο θέλουν, να αλλάξουν ασχολία αξιοποιώντας τα αναξιοποίητα ταλέντα τους κοκ.
Το ενδιαφέρον εδώ σχετίζεται με τα περί “νοηματοδήτησης της ύπαρξης μέσω της εργασίας ως μείζονος προβλήματος που θα δημιουργήσει η AI”, όπως το θέτει ο κύριος Musk.
Δεν ξέρω αν ανάμεσα στις παραμέτρους του πειράματος περιλαμβάνεται η υποχρέωση συμμόρφωσης με “εκ των ων ουκ άνευ” διατάξεις, όπως ο …υποχρεωτικός εμβολιασμός, να πούμε. Δεν θα στοιχημάτιζα γι’ αυτό. Όπως και για το ότι η συμπερίληψη τέτοιας παραμέτρου θα ενοχλούσε τον ευεργετούμενο / κοινωνικό πειραματόζωο.