Μετά τις κατάπτυστες δηλώσεις του Φοίβου Δεληβοριά, κάποιοι βρέθηκαν σε απορία, αδυνατώντας να διακρίνουν τη γελοιογραφία καλλιτέχνη πίσω απο τη γελοιογραφία “πολιτικού ζώου” [βλ. προηγούμενα posts περί τον “τραγουδοποιό”].
Αντίθετα, το στίγμα χυδαιότητας που έδωσε ο …ευρωβουλευτής Ζαγοράκης, προκάλεσε γενικευμένες αντιδράσεις. Κόσμος μιλάει στα social media για το φαινόμενο της ειδωλοποίησης αμόρφωτων ανθρώπων με μηδέν ουσιαστική προσφορά, όπως ο εν λόγω.
Υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα: οι ακριβοπληρωμένοι αθλητές δεν επιβλήθηκαν ως είδωλα εκ του μη όντος: οι κανόνες αθλητικής σύρραξης διέπουν την κοινωνική / πολιτική ζωή της χώρας σε κάθε πτυχή της. Το ίδιο το κόνσεπτ του “επαγγελματικού αθλητισμού” έχει συληφθεί εξ αρχής [19ος αι.] σαν μια επιχείρηση απατηλής επιστροφής στη φύση, με όρους παραγωγικής διαδικασίας.
Τα αθλητικά επιτεύγματα δεν αντιστοιχούν σε πρακτικά αποτελέσματα. Ο ρόλος τους στην κοινωνία είναι αποκλειστικά συμβολικός, αυτό που συμβολίζουν είναι ο θρίαμβος της θέλησης και της ακατάβλητης προσπάθειας. Κρατούν βεβαίως σε επιφυλακή τα πολεμοχαρή ένστικτα, τους εθνικισμούς και τις αντιπαλότητες, αλλά αυτό αφορά ιδίως τα ομαδκά αθλήματα, και πιο πολύ το ποδόσφαιρο.
Στο ποδόσφαιρο, τα πόδια κάνουν όλη τη δουλειά – τρέχουν και “βάλλουν” ταυτοχρόνως. Σκέφτεσαι πως, κατά κάποιο τρόπο, παίρνουν το αίμα πίσω απ’ τον “ένοχο εκπολιτισμού”, το χέρι. Ίσως γιατί το άθλημα αποτελεί φυλετική ανάμνηση κάποιου άλλου εαυτού, που μεταφέρει μέσα στους αιώνες, μη έχοντας απαλλαγεί από αυτήν, μια άλογα επιθετική φύση.
Υπάρχουν και άλλα πεδία με περιθώριο για λεπτοφυία των κάτω άκρων: χορός, πολεμικές τέχνες… Το ποδόσφαιρο έχει κάτι και απ’ τα δυο – ιδίως το δεύτερο. Όμως η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο ότι, μέσω αυτού “εορτάζεται” το πόδι.
Στα ’60s, εποχή υπερμαζικοποίησης, σημειώνεται μια μετατόπιση απ’ την “πολεμική” στην “καλλιτεχνική” πλευρά του φάσματος της ποδοσφαιρικής σημειολογίας. Αυτό θα ολοκληρωθεί στις μέρες μας, όπου o αληθινός καλλιτέχνης [όχι ο …Δεληβοριάς], βαίνει, ως είδος, προς απόσυρση. Στο διαταραγμένο σύμπαν του sportscaster, ο μπαλαδόρος “ζωγραφίζει”,”κεντάει”, “γράφει ιστορία” και “ποίηση”, πάνω απ’ όλα “χορεύει”. Τα μαγικά του σκηνοθέτη μετατρέπουν το ματς σε σοσιαλρεαλιστικό μπαλέτο σε slow motion, ενώ στα trailers των σούπερ διοργανώσεων, μπαρόκ χορωδίες προσομοιώνουν τις ιαχές της κερκίδας *. Νομοτελειακά, μεταξύ τηλεοπτικού τυρού και αχλαδίου, οι γραφικότεροι των γραφικών μιλούν για ένα ποδόσφαιρο που, ως τέχνη, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα απ’ τις άλλες…
Ενδιαφέρον προκαλεί η συμβίωση των αντιθέτων: απο τη μια η οικουμενική, μιντιακά ενορχηστρωμένη επίθεση εναντίον του πατριωτισμού, από την άλλη η μουντιαλική προπαγάνδα, με εικόνες πληθών να ανεμίζουν σημαίες, πλέοντας στα εθνικά τους χρώματα. Να είναι που οι πολιτικές ενός αθλήματος – έρμαιου επιχειρηματικών συμφερόντων, καθίστανται ανέγγιχτες; να είναι που ο ποδοσφαιρικός πατριωτισμός προωθείται ως ανώδυνη καρικατούρα; Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Άλλωστε, ακόμα και αν εξαφανιστούν οι λόγοι [παράνομες διεκδικήσεις, πολεμικές ενέργειες κοκ.] η ένταση, ως ζητούμενο, δεν πρέπει να εκλείψει.

* Αυτός είναι ο ρόλος του δύσμοιρου χορωδιακού από το Zadok The Priest που μου έμελλε ν’ αντιπαθήσω, κι ας είναι ο συνθέτης του ο αγαπημένος μου συνθέτης: στο ιδιοφυές μυαλό του σκηνοθέτη του ad [UEFA CHAMPIONS LEAGUE], με το κομμάτι να ακούγεται, ενώ το κοινό πανηγυρίζει, αποστολή της χορωδίας είναι να προσομοιώνει τις ιαχές της κερκίδας… Η κερκίδα τραγουδάει Χέντελ…