Έπεσα μόλις πάνω σε ένα κείμενο του Αύγουστου Κορτώ για την γυναικεία ομορφιά, γραμμένο στο facebook και αναδημοσιευμένο στο iefimerida [από εκεί το screenshot]. Επειδή μου φαίνεται διασκεδαστικά ανερμάτιστο και άστοχο, το παρουσιάζω με ένα σχόλιο στο τέλος.

Το πιο γερό χαστούκι για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σ’ έναν κόσμο καμωμένο από άντρες – για άντρες – το έφαγα πριν χρόνια, στον Χόντο της Ομόνοιας.
Έψαχνα να βρω ένα ζελέ για το μαλλί, φυσικά χάθηκα, μια φιλεύσπλαχνη υπάλληλος με πήρε απ’ τα είδη ψαρικής και με πήγε στα είδη επικείμενης καράφλας, και τέλος πάντων στήθηκα στην ουρά να πληρώσω.
Και φυσικά (ανακαλύπτοντας τον τροχό) είδα μπροστά μου γυναίκες κάθε ηλικίας, η καθεμιά μ’ ένα καλάθι τίγκα στα προϊόντα (που θα ήθελα φροντιστήριο να μάθω τι κάνουν), ενώ εγώ, ο μόνος άντρας στην ουρά, κρατούσα μονάχα το ταπεινό ζελεδάκι μου.
Και θυμήθηκα ν’ ακούω μικρός “Ο καλλωπισμός είναι στο αίμα των γυναικών”, “Αν δεν φτιαχτούν για ν’ αρέσουν, αρρωσταίνουν”.
Μύθοι, θρύλοι, δράκοι. Κανείς δεν γεννιέται με συγγενή τάση κατασπατάλησης του μισού του – σκληρά κερδισμένου – μισθού σε προϊόντα περιποίησης. Το κάνεις επειδή το θέλεις, επειδή σε κάνει να αισθάνεσαι ωραία (κι όλα αυτά είναι απολύτως θεμιτά: εδώ τόσοι άντρες βαράνε ενέσιμα αναβολικά για να κάνουν μούσκουλα), αλλά υπάρχει και το ενδεχόμενο να το κάνεις χωρίς να ξέρεις το γιατί – να σε παρασέρνει απλώς η κοινωνική προσταγή: “Οφείλεις να ‘σαι περιποιημένη, στην τρίχα, ειδάλλως δεν είσαι πραγματική γυναίκα”. (Και παράλληλα, οι περισσότεροι άντρες ξοδεύουμε το εν δέκατο μάξιμουμ για τα απολύτως βασικά).
Αυτή είναι μόνο μία απ’ τις πολλές ανισότητες που εδράζονται στον ετεροκαθορισμό της γυναίκας από έξωθεν απαιτήσεις, αισθητικές εμμονές και ποικίλες πατριαρχικές συμπεριφορές. Μέσα σ’ όλα, οι γυναίκες θα ακούσουν κι ομόφυλές τους να τις ψέγουν, να τις “νουθετούν”: “Γίνε όμορφη”, με άλλα λόγια, “Γίνε σαν τις χιλιάδες των χιλιάδων, ίδια κι απαράλλαχτη”.
Αλλά ομορφιά χωρίς ελευθερία δεν έχει νόημα.
Κι αντιστρόφως, η ελεύθερη γυναίκα είναι πάντα όμορφη.

Το σκεπτικό του ανδρός είναι τρικυμία εν κρανίω : “Το κάνεις επειδή το θέλεις, επειδή σε κάνει να αισθάνεσαι ωραία (κι όλα αυτά είναι απολύτως θεμιτά: εδώ τόσοι άντρες βαράνε ενέσιμα αναβολικά για να κάνουν μούσκουλα), αλλά υπάρχει και το ενδεχόμενο να το κάνεις χωρίς να ξέρεις το γιατί – να σε παρασέρνει απλώς η κοινωνική προσταγή”. Αίφνης, ο κύριος Κορτώ, ξεχνάει την πρώτη εκδοχή και εστιάζει στη δεύτερη. Η επιλογή αυτή θα του δώσει την ευκαιρία να μηρυκάσει τα τετριμμένα των identity politics : “αισθητικές εμμονές”, “ποικίλες πατριαρχικές συμπεριφορές” και τα τοιαύτα.
Πέρα απ’ αυτό, μια απορία : το να κάνεις κάτι “επειδή το θέλεις, επειδή σε κάνει να αισθάνεσαι ωραία” σημαίνει και ότι …ξέρεις γιατί το κάνεις; και αν η ίδια η γυναίκα στην οποία απευθύνεται “δεν ξέρει” γιατί κάνει κάτι, ποιος είναι ο κύριος Κορτώ που ισχυρίζεται ότι ξέρει;
Με άλλα λόγια : πόσο “μη πατριαρχική” είναι η συμπεριφορά κάποιου που κάθεται και συντάσσει ένα …οδηγό αυτοκαθορισμού για γυναίκες;