Για κάποιες, παλαιότερες γενιές, μεγαλωμένες σε εποχές ‘ευμάρειας’, ο χλευασμός του πατριωτικού αισθήματος ήταν ένας εκ του ασφαλούς συνδυασμός επαναστατικής γυμναστικής και virtue signaling. Το ότι πίσω απ’ τη χλεύη κρυβόταν, ίσως, φθόνος για ένα χαμένο παράδεισο [ = την μακάρια απλοϊκότητα που προϋποθέτουν τα πατρωτικά αισθήματα] είναι θέμα προς συζήτηση – όχι τώρα.
Το θέμα εδώ είναι ότι, οι παρωχημένοι πατριώτες, τα ίδια τα κατάλοιπα της Χούντας, αντιμετωπίζονταν μέχρι μια εποχή σαν ακίνδυνες γραφικότητες. Δεν τους …μισούσαμε, ούτε ονειρευόμασταν να χορέψουμε στους τάφους τους.
Το θανάσιμο μίσος που διαχέεται σήμερα έχει πολλές και διάφορες γενεσιουργούς αιτίες. Μια από αυτές είναι η εγγενής τοξικότητα της ελληνικής ‘αριστεράς’, και ο τρόπος με τον οποίο την διαχειρίσθηκε η δεξιά μετά τον εμφύλιο […κάπως αλλιώς θα είχε διαχειρισθεί η ‘αριστερά’ τυχόν δική της νίκη…].
Άλλη αιτία για τη σημερινή γενική απασφάλιση είναι η καθιέρωση διαδικτυακών standards σε μια, κατ’ εικόνα διαδικτύου, διαμορφούμενη ‘πραγματικότητα’. Η εισβολή είναι ορατή πίσω από την εκτίναξη της βίας στα πιο απίθανα σημεία του πλανήτη [ας θυμηθούμε το οικουμενικό όργιο κινητοποιήσεων …προ πανδημίας]. Ό,τι μπορεί να χρησιμεύσει ως εστία έντασης, είναι στην πρώτη γραμμή, με ευνοούμενες αφηγήσεις εκείνες που αφορούν: έχοντες και μη έχοντες, καταπιεστές και καταπιεζόμενους * , και γενικά: εκείνους που ωφελούνται από μια διαδικασία ομαλής μετάβασης στο μέλλον, εναντίον εκείνων που απαιτούν επαναστατικές αλλαγές “εδώ και τώρα”.
Η τάση πίσω απ’ την δεύτερη προσέγγιση, της ριζοσπαστικής κίνησης προς τα εμπρός, αποτελεί ‘ιδεολογικό’ προϊόν της βιομηχανικής επανάστασης – διαδικασίας κατ’ αρχήν ραγδαίων αλλαγών και ανακατατάξεων: η πρόοδος συντελείται μέσω αλμάτων, πάνω από χάσματα προκύπτοντα τεχνηέντως ανάμεσα στην εκάστοτε περίοδο και την προηγούμενη. Η τάση έχει γίνει καθεστώς στις μέρες μας, με την επίσημη, κάθετη αποδέσμευση των big tech από την υποχρέωση μιας step-by-step διαδικασίας προόδου. Πράγμα που μετατρέπει το σύνολο της επαγγελματικής, καταναλωτικής, κοινωνικής δραστηριότητας σε αγώνα δρόμου ενάντια σε διαρκείς ανατροπές, αγώνα ανανέωσης δίχως την οποία, αδυνατείς να υπάρξεις.
Που σημαίνει ότι, στην παρούσα φάση, και ανεξαρτήτως του τι έχει ισχύσει άλλοτε, είναι το μαρξικό και όχι το βεμπεριανό σχήμα που αποδίδει τη σχέση οικονομίας – εποικοδομήματος. Που σημαίνει, παρεμπιπτόντως, και ότι, πέραν της ερμηνευτικής αξίας, η ίδια η μαρξική ‘επαναστατική’ λύση [αποτελούσε και] αποτελεί μέρος ενός εποικοδομήματος διαμορφωμένου από τις οικονομικές σχέσεις.

* χοντρικά και στις δυο περιπτώσεις: λευκούς Χριστιανούς άνδρες έχοντες / καταπιεστές, εναντίον εγχρώμων, …γυναικών και …λοιπών φύλων μη εχόντων / καταπιεζομένων.