Διαβάζοντας τις κοινοτοπίες με τις οποίες «ο πολιτικός κόσμος της χώρας μας αποχαιρέτισε το μεγάλο συνθέτη» , αναλογίστηκα για λίγο κάποια από τα πράγματα που τυχαίνει να ξέρω για τη σχέση του μ’ αυτόν, ξεκινώντας από τα σήμα του για τις Ειδήσεις της ΕΡΤ [1982] το οποίο εξακολουθεί να παίζει έχοντας παραμείνει απλήρωτο, μέχρι το πέρασμα στο next level «αβρότητας» από τότε που επέτρεψε τη χρήση της ‘Μυθωδίας’ ως soundtrack των εμφανίσεων του Γιώργου Καρατζαφέρη.
Η κουστωδία των Ελλήνων πολιτικών, εν γένει, ούτε στιγμή δεν έχει ασχοληθεί με τον ΒΠ, πέρα από την παρουσία στελεχών της τότε κυβέρνησης στη ζωντανή παρουσίαση της ‘Μυθωδίας’ [2001], έργου που, κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν αντιπροσώπευε το απόγειο της δημιουργικής του δραστηριότητας. Ως «απολαυστική και μνημειώδη» είχε περιγράψει την εκδήλωση με τη χαρακτηριστική ευγλωττία του ο «Υπουργός Πολιτισμού», Βαγγέλης Βενιζέλος. Το ζήτημα φυσικά αφορούσε στην εμπλοκή της NASA με το project, συμπεριλαμβανομένης γενναίας χρηματοδότησης.

Βλέποντας τον αποχαιρετισμό [βίντεο] στον εκλιπόντα εκ μέρους της National Aerodynamics and Space Act [εταιρίας ιδρυμένης το 1958, με κατ’ αρχήν αποστολή αποτροπής / προστασίας των ΗΠΑ από εχθρικές απειλές, και διαθέτουσας ιδιαίτερα ζοφερό παρελθόν, περιλαμβάνον πειράματα ψυχολογικά-και-όχι-μόνο πάνω σε ανθρώπους] σκέφτεται κανείς κάποια πράγματα για τον χειρισμό προσώπων και καταστάσεων. Το βίντεο παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ψυχολογικής, παρά από αισθητικής απόψεως : ο απροκατάληπτος θεατής / ακροατής ίσως προσέξει ότι ο δημιουργός εδώ αντλεί μεγαλείο από το ίδιο του το θέμα : την εκθαμβωτική απεραντοσύνη του διαστήματος. Η σχέση συνεργασίας του Vangelis με τη διαστημική εταιρία, σημαίνει ότι η τελευταία έχει κάθε λόγο να φιλοτεχνεί την εικόνα της μεγαλοφυίας του σε extra large … «συμπαντικές» διαστάσεις : το επίπεδο της έμπνευσης ισούται «δεδομένα» με τη γιγαντοσύνη των μεγεθών που την έχουν εκμαιεύσει. Για πολλά μπορεί να κατηγορήσει κανείς τη NASA, όχι πάντως για έλλειψη γενναιοδωρίας προς τους φίλους της.
Οι σκοποί τώρα πίσω από concepts όπως Το Υπερθέαμα της Επιστήμης ή το Οικολογικό / Παγκοσμιοποιητικό που επίσης με ευσυνειδησία υπηρέτησε ο Vangelis είναι θέματα άλλων συζητήσεων τις οποίες κατά καιρούς έχουμε κάνει. Για τους ανθρώπους που κατευθύνουν όλα αυτά από τα παρασκήνια, ο καλλιτέχνης είναι κάτι σαν χρήσιμος «ηλίθιος» [με την ντοστογιεφσκική έννοια].
Αν κινητήρια δύναμη της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι de facto «κάποια» μορφή πίστης, μπορούμε να θεωρήσουμε επίσης δεδομένο ότι ο καλλιτέχνης είναι αθώος και εύπιστος περίπου όσο ένας «κοινός θνητός».
Από καταβολής οργανωμένου κράτους, η τέχνη υπήρξε μέσο προπαγάνδας και προβολής ισχύος. Κατά μείζονα λόγο, εξακολουθεί να είναι σήμερα. Δεν έχω υπόψη μου περίπτωση καλλιτέχνη που να μην έχει αναδειχτεί όντας «χρήσιμος» για εκείνους που τον ανέδειξαν. Το ότι η χρησιμοθηρία του πάτρονα μεταφράζεται στο κοινό σαν «επιβράβευση καλλιτεχνικής αξίας», είναι άσχετο με αυτή την τελευταία: μπορεί να είναι μικρότερη, αλλά και μεγαλύτερη από την προβαλλόμενη.
Τα παραπάνω δεν αφορούν τον άνθρωπό μας κατ’ αποκλειστικότητα, αλλά έναν προς έναν τους επιφανείς του καλλιτεχνικού χώρου, του μουσικού ιδίως. «Ενός Μπετόβεν» μη εξαιρουμένου.
Καθένας τους «διηγείται», ερήμην του ίσως, μια ιστορία, βολική για εκείνους που τον επικαλούνται.
Δίπλα στη μέθεξη και τη μυσταγωγία της ακρόασης έχει επομένως νόημα η προσέγγιση της επιτυχίας [ή αποτυχίας] ενός μεγάλου, δίκην αστυνομικού αινίγματος, με κυρίαρχο ερώτημα το : cui bono. Τις ωφελείται.
Επιστρέφοντας άλλωστε στους χονδρανθρώπους του ελληνικού «πολιτικού χώρου» μπορεί κανείς να ερμηνεύσει τη …δική τους διαχρονική προσέγγιση στο φαινόμενο Vangelis ως αδυναμία διαχείρισης : ενός Έλληνα που έγινε παγκόσμια διάσημος, όχι ως Έλληνας, αλλά ως Πολίτης του Κόσμου και στη συνέχεια …του Σύμπαντος. Και που την αδιαφορία του για τη μικροπολιτική τους αθλιότητα μετέφραζαν σε αδιαφορία για τη δική του πατρίδα.

.