Με αφορμή τις πρόσφατες επισημάνσεις του Oannes για τη δικτατορία των ειδικών θα προσπαθήσω εν συντομία να επεκτείνω το σχετικό προβληματισμό στη λογική του κατάληξη.

Οι σημερινοί επιστήμονες παρουσιάζουν βεβαίως κάποιες ομοιότητες με το ιερατείο του μεσαίωνα, συγχρόνως όμως αποτελούν και μια πρακτική αναγκαιότητα, δεδομένου ότι ο όγκος της γνώσης έχει πάρει πλέον τέτοιες διαστάσεις που είναι αδύνατο να γίνει κτήμα του μέσου ανθρώπου ή κάποιου έστω ανθρώπου ή και γενικά ..του ανθρώπου. Ο ειδικός γνωρίζει ένα μικρό τμήμα της και αγνοεί όλα τα υπόλοιπα, μια έλλειψη που καλύπτεται από τη συμβολή άλλων ειδικών σχηματίζοντας τελικά μια εικόνα που δεν γνωρίζει κανένας. Ο αυξανόμενος όγκος της γνώσης όμως δημιουργεί σειρά καινούργιων προβλημάτων, σε μεγάλο βαθμό τεχνητών, τα οποία χρήζουν ακόμα πιο εξειδικευμένης αντιμετώπισης και ούτω καθεξής. Το ανθρώπινο μυαλό απλώς δεν αρκεί, οπότε καταφεύγει στη βοήθεια των υπολογιστών. Στο μεγαλύτερο μέρος τους πλέον οι εκτιμήσεις των ειδικών στηρίζονται σε υπολογιστικές διαδικασίες τόσο περίπλοκες που είναι αδύνατο να ελεγχθούν από τους ίδιους. Μόνο ένας υπολογιστής μπορεί να κρίνει έναν άλλο υπολογιστή, οπότε περνάμε στη αυθεντία των ειδικών-μηχανών, από την πλήρη ανάπτυξη της οποίας απέχουμε πλέον ελάχιστα. Ο ρόλος του ανθρώπου τώρα περιορίζεται στο να ακολουθεί εντολές, η αξιοπιστία και η σκοπιμότητα των οποίων δεν μπορεί να ελεγχθεί από αυτόν είτε είναι ειδικός είτε όχι. Ακόμα κι ο έλεγχος όμως του συναδέλφου υπολογιστή τελικά θα εξαφανιστεί, από τη στιγμή που οι ατομικοί υπολογιστές συνδέονται σε όλο και μεγαλύτερα δίκτυα τείνοντας προς τη δημιουργία μιας ενιαίας οντότητας, η απόλυτη και μοναδική αυθεντία της οποίας δεν αμφισβητείται από κανέναν. Οι εντολές μιας τέτοιας οντότητας θα είναι φυσικά πάνσοφες λόγω έλλειψης ανταγωνισμού, σε σημείο που στο μικρό ανθρώπινο μυαλό θα φαίνονται τόσο παράλογες όσο φαίνονταν κάποτε οι θεϊκές.. σε περίπτωση φυσικά που θα υπάρχει ακόμη άνθρωπος που θα τολμάει να χρησιμοποιεί το μυαλό του.

Disclaimer: Εννοείται ότι όλα τα παραπάνω δεν είναι παρά τραβηγμένη επιστημονική φαντασία και κάθε ομοιότητα με υπαρκτές καταστάσεις είναι τελείως τυχαία.

Στέφανος Μπακατσής