Παρακολουθώντας κάθε φορά τον “εθνικό διαγωνισμό αντιπροσώπευσής μας στη Eurovision” διαπιστώνω / βεβαιώνομαι για το ίδιο πράγμα : τόσο νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι, τόσο βαθειά είναι η μετάλλαξη, που η όποια κριτική αποτελεί χάσιμο χρόνου. Για κάποιους, λίγους, τα πράγματα είναι ευκόλως εννούμενα. Για τους υπόλοιπους το θέμα έχει ούτως ή άλλως λήξει.
Δυο λόγια μόνο: η βιομηχανία του fast food, προκύπτουσα όλο και πιο δημοφιλής απ’ τη δεκαετία του ’50 στις ΗΠΑ (την ίδια εποχή που ξεκινούσε η Eurovision στην “Κοιτίδα του Πολιτισμού”) δεσπόζει πλέον στα διατροφικά ήθη των Αμερικανών, σε εκπληκτικό ποσοστό παχύσαρκων και διαβητικών από προσχολική ηλικία. Η κυριαρχία αυτή κάθε άλλο παρά συνιστά καθαγιασμό …εθιμικώ δικαίω, των πρακτικών της. Σε πείσμα των τερατωδών διαφημιστικών budgets ή δράσεων όπως εκείνες που μάχονται το …“body shaming”, η σκληρή αλήθεια παραμένει : η βιομηχανία του Fast Food παράγει προϊόντα βλαπτικά της υγείας του καταναλωτή, ύπουλα εθιστικά γι’ αυτόν – κάτι αντίστοιχο με εκείνα της καπνοβιομηχανίας… *
…Αλλά και εκείνα της φθίνουσας …μουσικής βιομηχανίας : Αποστολή του μιντιακού κυκλώματος απ’ όπου προέκυψε (και) η Eurovision, υπήρξε κατ΄αρχήν η αναζήτηση / προσοικείωση “αυθεντικών μουσικών εκφράσεων”, και εν συνεχεία η λείανση / μετατροπή τους σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Με την ολοκήρωση της διαδικασίας μετατροπής σε patterns των στοιχείων που αξιολογούντο ως “sales points”, οι ανάγκες του κυκλώματος έπαψαν να αφορούν σε αναζητήσεις, περιοριζόμενες κυρίως στην αρτιότητα του προϊόντος βάσει συγκεκριμένων συνταγών. Μια ελεγχόμενη παρέκλιση από τον κανόνα σημάδεψε την περίοδο μουσικής άνθησης των middle ‘60s – middle ’70s. Το φαινόμενο θα συντριβόταν στη συνέχεια με συνοπτικές διαδικασίες, από το ίδιο το κύκλωμα – τμήμα τεράστιων conglomerates με συμφέροντα ευρύτερα της δικής του μακροημέρευσης.

Σε κάθε περίπτωση, μιλώντας για fast food και μουσική βιομηχανία, αναφέρεται κανείς σε ομοειδή φαινόμενα : πολιτιστικό αντίστοιχο του junk food αποτελεί το junk “συναίσθημα”, κύριο συστατικό των τραγουδιών μας. Διαχεόμενο μέσω αυτών ή πλέον, απευθείας μέσω (social) media, δηλητηριάζει ιδιωτικές και δημόσιες στιγμές εντάσσοντές τες σε μια αέναη θεατρική παράσταση, με διαταραγμένους πρωταγωνιστές – ήρωες της καθημερινότητας. Τα απίστευτα μηνύματα που απευθύνουν κάποιοι στους νεκρούς τους …μέσω Twitter, δίνουν μια εικόνα της παραμής για την οποία μιλάμε.
Η τοξικότητα που προκαλεί το junk food “μεταβολιζόμενο” είναι αντίστοιχη εκείνης που η συγκεκριμένη μουσική δημιουργεί στον “επεξεργαστή” του εγκεφάλου. Η διαφορά είναι ότι απ’ τη δεύτερη, δεν μπορείς να δραπετεύσεις : το κάθε τι αποτελεί πηγή “μουσικών” ήχων, από την τηλεόραση, το laptop, το ραδιόφωνο μέχρι το αυτοκίνητο και το κινητό σου.
Η πλημμυρίδα των ringtones, η αντικατάσταση δηλ. με “μουσική” του απρόσωπου “ντριν” του τηλεφώνου (ειδοποιητικού απλώς μιας κλήσης) δίνει μια ιδέα του σεβασμού που απολαμβάνει η μουσική σήμερα.

* Η “επιστήμη” άργησε υποδειγματικά να κρούσει τον κώδωνα για τους κινδύνους του καπνίσματος. Και όταν το έκανε, δεν ήταν για να προστατεύσει την υγεία μας, αλλά για άλλους λόγους.