…Σε τι ακριβώς αντιστοιχεί η λέξη “λαός”; σε κάτι χειροπιαστό, όπως, πχ. η λέξη “άνθρωπος”; σε ένα σύνολο υποσυνόλων/συμφερόντων; σε μια διαλεκτική σύνθεση που έχει ανάγκη τις αντιθέσεις ως υπαρκτική προϋπόθεση;
Υπό τις σημερινές συνθήκες έκλειψης της κοινότητας ως έννοιας, γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα η επιβίωση του “λαού” ως προσαγορευτικού σχήματος – άλλοθι για σχέδια που εφαρμόζονται ερήμην του. Απ’ τον παραδοσιακό πολτικάντη που τον επικαλείται σαν μαγική εικόνα, στην οποία κολακεύει τον εαυτό του ότι απευθύνεται, μέχρι τον παρουσιαστή της πρωινής ζώνης που “διερμηνεύει” τα μηνύματα των τηλεθεατών, μονότονα περιστρεφόμενα γύρω από το οικονομικό, ο “λαός”, ως “πνεύμα” δεν έχει άλλο τρόπο να εκδηλωθεί παρά με τη διαμεσολάβηση κάποιου medium. Κατεξοχήν τέτοιο είναι ο μηχανισμός του εκλογικού συστήματος. “Λαϊκή βούληση” είναι το φάντασμα που προκύπτει απ’ τον χρωματισμό της εκλογικής αριθμητικής με ανθρώπινο συναίσθημα. Με δεδομένο δε ότι ο “λαός” αποτελεί το ανώτατο κρατικό όργανο, έχουμε την σταθερή παρουσία του φαντάσματος στην κορυφή της πυραμίδας: το αγοραίο σύνθημα “η φαντασία στην εξουσία” είναι στην ουσία η …ψυχρή πραγματικότητα, με την έννοια ότι αποτελούν επινοήσεις, τόσο η εξουσία όσο και ο ίδιος ο φορέας της.
Ως “πνεύμα”, ο “λαός” δεν έχει άλλο τρόπο να αμυνθεί στην [αναπόφευκτη σχεδόν] παρερμηνεία του “εκλογικού μηνύματος” …από το να στείλει ένα ακόμα. Εξ ου η αποχή από τις εκλογές θεωρείται, και πιθανώς είναι, αδικαιολόγητη.
Ως πνεύμα τέλος, ο “λαός” έχει την βούληση, όχι όμως και τις ευθύνες που απορρέουν από αυτήν: εκείνοι που κατέστρεψαν τη χώρα δεν μπορούν να έρχονται τώρα για να την σώσουν …Οι πολιτικοί δεν μπορούν ν’ αλλάξουν, γηράσκοντες αεί διδασκόμενοι. Ο “λαός”, όμως, …μπορεί.