Η ΝΔ ήρθε στην εξουσία παίζοντας έξυπνα: ο καταγγελτικός της λόγος περί την κωλοτούμπα του Αλέξη και τη δουλοπρέπεια προς την EU, έπεσε σε ευήκοα ώτα, ενισχύοντας ένα κλίμα εναντίον του. Ήταν λόγος συνειδητά παραπλανητικός: η κωλοτούμπα ήταν κάτι για το οποίο έπρεπε κάποιος να ευγνωμονεί, όχι να λοιδωρεί τον Τσίπρα. Και το βασικότερο: για να μπορέσει μια κυβέρνηση να κερδίσει την εμπιστοσύνη των “εταίρων”, έπρεπε να βεβαιώσει, και να αποδεικνύει συνεχώς, ότι είναι πιο πιστό σκυλί από εκείνον…
Λίγα λόγια ακόμα για το “στοίχημα” με το τσιγάρο, μιας κυβέρνησης που πρέπει μονίμως να κερδίζει, το ένα μετά το άλλο, διάφορα “στοιχήματα”: το διακύβευμα, ξανά, δεν είναι η υγεία μας. Είναι ο “χρόνος” και το “χρήμα”, σκέλη μιας διάσημης εξίσωσης, διατυπωμένης στην αυγή της βιομηχανικής επανάστασης από τον Benjamin Franklin. Μου φαίνεται πολύ naif η ιδέα ότι ένα κράτος σαν αυτό, σε εναγκαλισμό με τις φαρμακευτικές και τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, ενδιαφέρεται για την υγεία μας. Πέρα από την κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματας και την “αδυναμία” να αποδοθούν χρήματα που έχουμε πληρώσει, το αντικαπνιστικό project ανήκει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο παρέμβασης του κράτους στην ιδιωτική σφαίρα του πολίτη και πυροδότησης μαζικών υστεριών, μέσω των οποίων κάποιοι χάνουν ή απεμπολούν δικαιώματα.
Υπήρχε μια εποχή που οι δημόσιοι χώροι διαιρούντο σε ζώνες καπνιζόντων και μη. Ουδείς εδικαιούτο να έχει πρόβλημα μ’ αυτό, ουδείς άλλωστε είχε, ιδίως όπου υπήρχε μέριμνα για σωστό εξαερισμό. Όμως …η αντικαπνιστική μανία δεν επρόκειτο να ξεθυμάνει τόσο εύκολα. Σκοπός της εκστρατείας ήταν εξ αρχής η εξάλειψη μιας πρακτικής 5.000 χρόνων. Που σημαίνει ότι η ιστορία δεν αφορά απλώς το τσιγάρο, αλλά όλα όσα συνδέονται με αυτό [βλ. post ΑΤΝΙΚΑΠΝΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΡΟΥΣΗ]. Ο ωμός εκβιασμός στους καπνιστές [κόβεις το τσιγάρο, αλλιώς στερείσαι την έξοδο] δεν επρόκειτο φυσικά να περιοριστεί σε κλειστούς δημόσιους χώρους. “Αυτό διότι”, σκέφτεται ο αντικαπνιστής με εξουσία στα χέρια, “βλεποντάς σε και μόνο, κάποιος, μετατρέπεται σε …δυνάμει καπνιστή. Είσαι κακό παράδειγμα”.
Αν σήμερα η απαγόρευση επεκτείνεται σε ανοικτούς δημόσιους χώρους, ακόμα και στα ΙΧ αυτοκίνητα [αν υπάρχουν …ανήλικοι μέσα σ’ αυτά] υπάρχει περίπτωση, μετ’ ου πολύ, στην εποχή του Internet of Things, να μη σε ρουφιανεύει το ίδιο σου το σπίτι ως καπνιστή – παραβάτη; Παρεμπιπτόντως, αυτός θα είναι ο θρίαμβος μετατροπής του ιδιωτικού σε δημόσιο: ένα σπίτι που δεν θα είναι πλέον ο χώρος όπου μπορείς να αποσυρθείς, κάνοντας ό,τι θέλεις. Αλλά ένας ακόμα  χώρος εντός του οποίου καταναλώνεσαι ως πληροφορία, συνδεδεμένος με “γνωστά – άγνωστα” κέντρα παρακολούθησης.
Σε μια κοινωνία τούρμπο καπιταλισμού, όπου η “διαχείριση χρόνου” αποτελεί κεντρικό σύνθημα, οποιαδήποτε μη ένσκοπη δραστηριότητα τίθεται υπό διωγμόν ως αντιπαραγωγική [η …τέχνη είναι μια από αυτές]. Και το να καπνίσεις ένα τσιγάρο συζητώντας με ένα φίλο, ή μόνος ρε αδερφέ, ρεμβάζοντας, είναι μια τέτοια δραστηριότητα. Δεν είναι τυχαίο: ένα από τα σλόγκαν που ακούγονται μιλά για “τεμπέληδες που ευκαιρία είναι να αφήσουν τις καφετέριες και να πάνε να δουλέψουν”.
Θυμάμαι ακόμα την εικόνα του καπνιστή όπως φιλοτεχνείτο, 10 χρόνια πριν, στο πρώτο κύμα αντικαπνιστικής υστερίας: ξεκινώντας από ειρωνικές αποστροφές για τους “θεριακλήδες”, έφτανε να φλερτάρει μ’ εκείνην του αυτόχειρα ή του τελειωμένου junkie…
Μετά από ένα τέτοιο προπαγανδιστικό σφυροκόπημα [δεν ξέρω τί ήταν πιο εντυπωσιακό, η απουσία κάποιας αντίθετης φωνής στα media ή το πόσοι λίγοι …εντυπωσιάζονταν από αυτό …] η πόλωση ήταν αναμενόμενη. Τη βλέπουμε σήμερα, στη διαδικτυακή κατακραυγή των μαλακίων εναντίον του …καπνιστή Πολάκη. Τα μαλάκια ψάχνουν πάντα να βρουν ένα αφήγημα του ποδαριού, μια ιστορία με καλούς και με κακούς [ιδίως το δεύτερο]… Τους βοηθάει να “αυτοπροσδιορίζονται”, να αισθάνονται υποκείμενα της ιστορίας, πράγμα που φυσικά, ως …μαλάκια, ποτέ δεν είναι.
Αν είναι βλαβερό να διασκεδάζεις σε ένα ελλιπώς εξαεριζόμενο, ντουμανιασμένο υπόγειο, είναι επίσης βλαβερό, για τα ήθη τουλάχιστον, να είσαι έτοιμος να λιντσάρεις τον συνάνθρωπο για ένα τσιγάρο.